Het is bijna tijd voor de Europese verkiezingen van 2024! Alleen belooft dit niet alleen een strijd te worden tussen poltieke partijen, maar dit zal ook een test voor de democratische processen met invloed van kunstmatige intelligentie (AI). In deze blog kijken wij naar hoe AI eerdere verkiezingen beïnvloed heeft en wat dit betekent voor de Europese verkiezingen, gebaseerd op recente ontwikkelingen en nieuwsberichten. 

AI heeft twee kanten van de medialle 

Waarom twee kanten? AI heeft het potentieel om de verkiezingen zowel te versterken als te ondermijnen. Aan de ene kant kan AI kiezers beter informeren en helpen bij het maken van weloverwogen beslissingen. Aan de andere kant brengt het risico's met zich mee zoals desinformatie, manipulatie en schending van de privacy. Laten we eens inzoomen op deze twee kanten. 

De bovenkant: Positieve Invloeden van AI

Zoals aangegeven is een positief aspect dat AI de mogelijkheid biedt om de kiezer beter te informeren. Een mooi voorbeeld hiervan is er een die besproken is in het artikel van de BNR: AI kan via platforms als Whatsapp kiezers helpen met informatie verkrijgen over stemprocedures & partijprogramma’s. Dit is zeer laagdrempelig voor de stemmer en kan dus invloed hebben op een hogere opkomst & beter geïnformeerde kiezers. Gemak dient de mens he! 

Maar dat is niet het enige voordeel. Ook voor het campagne team achter een politieke partij kan AI een goed hulpmiddel zijn. Door middel van geavanceerde data-analyse kunnen politieke partijen hun campagnes beter afstemmen op de wensen en behoeften van de kiezers. Dit kan leiden tot meer gerichte en effectieve communicatie tussen politici en burgers.

De onderkant: Gevaren van Desinformatie en Manipulatie

Helaas zijn de risico's van AI net zo groot, al dan niet groter, dan de voordelen. In een aflevering van Nieuwsuur werd gesproken over het manipuleren van de publieke opinie door middel van AI. Een voorbeeld: met de verkiezingen van Indonesië gebruikte kandidaat Prabowo Subianto Ai om een ‘schattig’ beeld van hem te vormen op social media, terwijl hij in zijn verleden zeker geen lievertje was. Het gevolg? De nauwkeurigheid van de informatie en de mogelijke manipulatie van de publieke opinie.

Hier zijn de uitgevers van AI platformen als OpenAI & Gemini op aangesproken en hebben er zoveel mogelijk voor proberen te zorgen dat de AI geen antwoord geeft op politieke vragen. Het nadeel hier is alleen dat ze hun eigen regels hier aan hangen. 

Ook heeft nieuwsuur een artikel geschreven over hoe chatbots en AI-systemen desinformatie kunnen verspreiden en angst kunnen zaaien onder de kiezers. Dit wordt nog groter met de opkomst van deepfakes: geloofwaardige maar valse beelden en video's van politici. Dat gaat nog een stap verder dan het eerst benoemde voorbeeld. Experts verwachten geen enorme golf van deepfakes bij de komende verkiezingen, maar geven wel aan dat het risico aanwezig is. Zo blijkt uit een artikel van de NOS. 

De concluse van de onderkant van de medialle is dat desinformatie & deepfakes het vertrouwen in de politiek kunnen ondermijnen en de uitkomst van verkiezingen beïnvloeden door kiezers op het verkeerde been te zetten. Social Media speelt een grote rol met het verspreiden hiervan. 

De Europese AI-Wet en Lobbyactiviteiten

Nu we de twee kanten besproken hebben is de vraag: hoe nu verder? Een cruciaal aspect van deze discussie is de rol van regelgeving, die wij niet landelijk kunnen bepalen. Daarom werkt de Europese Unie werkt een AI-wet om de risico's van AI te beheersen. 

Ook deze discussie ziet twee kanten. Zoals dit NOS artikel laat zien, zijn er intense lobbyactiviteiten gaande om de wetgeving te beïnvloeden. Hierbij moet je denken aan techbedrijven die bijvoorbeeld proberen soepeler regels te bewerkstelligen om innovatie niet te belemmeren.

Tijdens een recent interview op Nieuwsuur werd benadrukt hoe belangrijk het is dat wetgevers zich bewust zijn van de potentiële gevaren van AI, maar ook de voordelen niet uit het oog verliezen. Een gebalanceerde benadering is essentieel om ervoor te zorgen dat AI op een verantwoorde manier wordt gebruikt tijdens de verkiezingen. Met andere woorden: we verwachten morgen nog geen oordeel. 

Wat zal AI betekenen bij de Europese verkiezingen van 2024?

De invloed van AI op de Europese verkiezingen van 2024 zal significant zijn. AI heeft de potentie om de democratie te versterken door kiezers beter te informeren en campagnes efficiënter te maken. Tegelijkertijd brengt het aanzienlijke risico's met zich mee, zoals desinformatie, manipulatie en de verspreiding van deepfakes.

Nu ligt de uitdaging bij het vinden van de balans tussen de innovatie & regulering, wat eigenlijk wereldwijd bepaald moet worden. Op dit moment bepalen de makers van de AI’s hun eigen regels, waarbij ze soms op de vingers getikt worden. AI zal dus zeker nog gebruikt worden voor de Europese verkiezingen, maar dat zal minder zijn dan de verkiezingen van bijvoorbeeld Indonesië. Experts geven wel aan goed op te letten welke informatie klopt en welke niet! 

Er is dus nog  werk aan de winkel: Wetgevers moeten ervoor zorgen dat de wetgeving voldoende bescherming biedt tegen de negatieve aspecten van AI, zonder de voordelen ervan te belemmeren.

‍